Maak(wakker)industrie!

In de laatste editie van het PwC relatieblad ‘inzake uw zaken‘ een interview met de nieuwe voorzitter van werkgeversorganisatie FME-CWM over de maakindustrie in Nederland. Het goede nieuws is dat de maakindustrie weer voor Nederland kiest omdat ‘de winst van lagere loon- en huisvestingslasten uiteindelijk niet opweegt tegen het nadeel dat ze niet meer volledig deel uitmaken van het Nederlands ecosysteem voor de maakindustrie’. Een aantal weken geleden besteedde het NRC een groot artikel waarin het economisch succes van Duitsland werd verklaard door het feit dat aldaar de maakindustrie redelijk intact is gebleven (ondanks de crises die Duitsland hebben geteisterd).

In Duitsland worden nog vliegtuigen gebouwd (Airbus), kan de sector van zon- en windenergie subsidieloos overeind blijven, en vinden zeer innovatieve automerken (Audi, Volkswagen, BMW, Porche) hier nog steeds hun thuisbasis. Kortom, Duitsland heeft een ecosysteem dat tegen een stootje kan en het is mijn indruk dat dit ecosysteem ook redelijk onafhankelijk van het politieke klimaat overleeft en floreert. Logisch dat wij naar onze oosterburen kijken. Dus reciteert FME-NWM over de invoering van de bedrijfsschool, investeren in (beroeps)onderwijs, geen collegegeld voor technische opleidingen, versoepelen van exportvergunningen en ‘cleantech’.

De maakindustrie is goed voor een jaarlijkse omzet van 90 miljard euro, werkgelegenheid voor 410.000 mensen en een exportpercentage van 75%. De maakindustrie is dé motor van de dienstensector (we kunnen niet allemaal hypotheken verkopen). Kortom, het gehele interview is een logische en correcte meso-economische exercitie met hier en daar een steek onder water richting de politiek. En ik ben er van overtuigd dat PwC hier een mooi en keurig verzorgd rapport over heeft geschreven. Maar staat men ook stil bij de ‘kortzichtige aandeelhouder‘ en bij het feit dat wij Nederlanders (in tegenstelling tot Duitsers) vooral handelaren zijn.

Het was onze handelsgeest die een maakindustrie in Nederland niet noodzakelijk maakte. Daar hadden we onze koloniën voor. Het is ook onze handelsgeest waardoor de afgelopen decennia we vooral bezig waren met het verkopen van Nederlandse bedrijven aan het buitenland (kijk naar Wavin, verkocht aan een Mexicaans bedrijf). Binnen een liberaal klimaat werden eventuele belemmeringen weggenomen; onder het mom van marktwerking en ‘eerlijke concurrentie’ (volgens mij een contradictie in terminis) opsplitsen van bedrijven (hapklare brokken voor de prooi). Ik zie voor mij de televisiebeelden van aandeelhoudersvergaderingen; een zaal vol babyboomers, bereid elk bedrijf te verkopen als aanvulling op hun toch al rijkelijk gevulde pensioen. Aandeelhouders, met name van beursgenoteerde ondernemingen, hebben geen boodschap aan de ‘Duitse belofte’ van het FME-CMW. Money Talks! Het feit dat er ook in dit interview gesproken wordt van de ‘BV Nederland’ geeft impliciet aan waar het om draait; de aandeelhouder! Dat zou een voormalig liberale politica toch moeten weten!